Strafbeschikking
Voor veel voorkomende strafbare feiten kan het Openbaar Ministerie (OM) zelf een straf opleggen. Dat gebeurt door het opleggen van een strafbeschikking. Hiermee kan het OM verschillende soorten straffen opleggen, zoals een geldboete, een taakstraf of een schadevergoeding. Het opleggen van gevangenisstraf is niet mogelijk bij een strafbeschikking. Strafbare feiten waarvoor een gevangenisstraf gepast is, moeten aan de rechter worden voorgelegd.
De officier van justitie kan een strafbeschikking opleggen voor overtredingen en misdrijven waarvoor maximaal 6 jaar gevangenisstraf kan worden opgelegd. Dat zijn strafbare feiten als: eenvoudige mishandeling, winkeldiefstal, openbare dronkenschap, bedreiging, rijden onder invloed, ordeverstoring, bedelen en vandalisme.
Meestal verstuurt het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) een OM-strafbeschikking. Op de website van het CJIB vindt u meer informatie over de strafbeschikking.
Een strafbeschikking kan leiden tot een aantekening in de justitiële documentatie (strafblad). Zie pagina overtredingen
Bestuurlijke boete
Voor veel voorkomende en lichte overlastfeiten kan in bepaalde gevallen een bestuurlijke boete worden opgelegd. Deze boete is onderdeel van de handhaving in het bestuursrecht en wordt daarom ook wel een administratieve boete genoemd. Organisaties die een dergelijke boete kunnen opleggen zijn bijvoorbeeld de gemeenten, de douane, en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Een bestuurlijke boete valt buiten het strafrecht en wordt daarom niet opgenomen op het strafblad.